Tủ sách cộng đồng - Tu sach cong dong

Truyện cổ

12/06/2013 |

E-mail

Bản In

Bông, Rong và Tiăng - Sử thi thần thoại Mnông

Hình ảnh những người con Mnông

Bông & Rŏng là hai anh em ruột. Rŏng, Bing, Bai giành nhau một người chồng. Bị thua, Rŏng rủ Bông đi nơi khác làm ăn.

Người kể : N’Yu – Đăm Pơ Tiêu
Sưu tầm & Biên dịch : Điểu Kâu – Đỗ Hồng Kỳ
Chỉnh lý tiếng Việt : Đỗ Hồng Kỳ

Tóm tắt cốt chuyện :

Bông & Rŏng là hai anh em ruột. Rŏng, Bing, Bai giành nhau một người chồng. Bị thua, Rŏng rủ Bông đi nơi khác làm ăn.

Họ đi lên vùng cao , ở đó chỉ toàn là bãi đá. Đi tới đâu hai người đắp đất kiến tạo sông núi, thuần dướng thú vật, gieo trồng cây cối. Đên bon Bu Prâng ( nay là xã Quảng Trực, huyện Đăk Rlăp, Đak Nông) thì họ làm nhà để sinh sống.

Lúc đó Tiăng sau nhiều lần đầu thai vẫn chưa thực hiện được ý muốn trở thành người giàu có, danh tiếng . Biết chi đầu thai vào Rŏng mới làm được việc ấy, Tiăng đã dùng bùa ngải làm cho Bong và Rŏng, hai anh em ruột, quan hệ với nhau như vợ chồng . Điều cấm kỵ này xảy ra khiến nữ thần Bầu Trời và thần nữ Nrĭ bị bệnh, làm đất trời rung chuyển. Tiăng mang theo lễ vật lên trời và xuống lòng đất cúng cho hai nữ thần. Hai vị khỏi bệnh, đất trời trở lại bình yên . Tiăng có trí tuệ hơn người, chỉ dẫn xây dựng thêm nhiều bon làng, truyền dạy trí thức cho mọi người. Cuộc sống đông vui, no đủ. Tiăng trở nên có uy tín và giàu có.

1. Từ thời xa xưa
Có con bướm soi mình trên đá
Có con bướm quan hệ với đá
Con chuồn chuồn quan hệ với đá nước

5. Hòn đá đẻ ra một trăm con người
Dòng thác sinh ra một ngàn con người
Nước biển sinh ra trứng và nở ra Tiăng
Đầu tiên sinh ra Sét
Sét đẻ ra Săt

10. Săt đẻ ra Sang
Sang đẻ ra Grên, Grăn
Grên, Grăn ấp ra đất đai.
Sét đi xuống hướng nam
Săt đi lên hướng bắc

15. Sơ đi lên vùng cao
Tiăng và Rơ Khê đi xuống
Phan Gloi và Glai theo chồng là Briang Phŭt
Ndu con com Gut ở lại xứ Dron
Bong và Rŏng đi khai phá vùng cao

20. Nguyên do Bing , Bai giành chống với Rŏng
Bing Bai và Rŏng cãi cọ nhau
Họ thử thách nhau tài nghệ.
Họ thi nhau đắp bông.
Thi nhau kéo chỉ.

25. Thi nhau nhuộm sợi
Một gói bông, Bing dệt thành chăn
Một nắm bông, Bing dệt thành áo.
Bây giờ đếm lượt Rŏng
Rŏng bắt đầu thử tài nghệ

30. Những đồ nghề không theo ý muốn
Một gói bông không ra được chăn
Một nắm bông không ra được áo.
Cuối cùng Bing đắp đồ nghề
Rŏng xấu hổ và tức giận

35. Tức đến nỗi như không còn thở được
Tức đến nỗi không còn ra lời
Tức đến nỗi tim như ngừng đập.
Cơn giận trào lên như dòng nước mùa mưa.
Mặt đỏ như quả Rmăng glơng

40. Rŏng định chết bằng khăng nhưng sợ chết bằng khăng
Định chết bằng rìu nhưng sợ chết vì rìu.
Định dùng ống nấu thuốc nhưng sợ chết vì ống
Định dùng sợi dây thắt cổ nhưng không dám.
Lúc này Rŏng ăn cơm không trôi.

45. Uống nước không vào
Một mảnh cũng không còn dính thân
Tiếng nói của Rŏng không phát thành lời
Rŏng nghĩ mãi hướng đi
Chắc mình phải đi khỏi nơi này.

50. Đi thật xa, đến các xứ khác.
Đi vào rừng cho cọp nó vồ.
Ra bãi cỏ cho hổ nó ăn
Cho tiêu tan thân xác như tro, như muối.
Cho mất tích như vòng như cườm.

(Trích đoạn)

Theo Dotchuoinon.com

[Trở về]

Viết bình luận lên Facebook:

Các tin khác

KHAN (các dân tộc Tây Nguyên) (20/9/2009)
Vì sao đất Tây Nguyên có màu đỏ? (11/9/2009)
Truyện thơ Bini - Chăm (4/5/2009)
Núi bay (8/3/2009)
Xống Chụ Xôn Xao (Tiễn dặm người yêu) (27/2/2009)
Sự tích khèn bè Mường Vạt (21/2/2009)